การวิเคราะห์พฤติกรรมการบริโภคเพื่อสุขภาพ ของวัยรุ่นตอนปลายโดยใช้ตัวชี้วัดทางปัญญาสังคม

ในปัจจุบัน วัยรุ่นส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสม ซึ่งนอกจากจะส่งผลให้เกิดภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วนได้ง่าย และทำให้เกิดปัญหาทางสุขภาพอื่นๆ ตามมาเมื่อเป็นผู้ใหญ่แล้วยังอาจจะส่งผลกระทบต่อความภาคภูมิใจในตนเองและการประสบความสำเร็จด้านการศึกษาอีกด้วย เนื่องจากกลุ่มวัยรุ่นตอนปลายในระดับอุดมศึกษานั้นจะเป็นกำลังและแรงงานสำคัญในการพัฒนาประเทศในภายภาคหน้า ดังนั้นนิสัยการรับประทานอาหารที่ไม่ดีในกลุ่มวัยรุ่นจึงถือได้ว่าเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศ ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในทุกภาคส่วนควรให้ความสำคัญและเอาใจใส่เป็นอย่างยิ่ง ความตระหนักถึงความสำคัญของการบริโภคอาหารที่ถูกต้องในกลุ่มวัยรุ่นทำให้มีงานวิจัยจำนวนมากที่ศึกษาเกี่ยวกับปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของวัยรุ่น อย่างไรก็ตาม งานวิจัยส่วนใหญ่โดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนา ใช้กรอบแนวคิดที่มีพื้นฐานมาจากทฤษฎีระดับบุคคลที่นำมาใช้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ (Individual Health Behavior Theories) เนื่องจากทฤษฎีในกลุ่มนี้ไม่ได้คำนึงถึงปัจจัยทางสภาพแวดล้อมซึ่งอาจจะส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร จึงยังคงไม่สามารถทำนายพฤติกรรมที่แท้จริงได้ดีพอ ด้วยข้อจำกัดของทฤษฎีระดับบุคคลดังกล่าว การวิจัยครั้งนี้จึงใช้กรอบแนวคิดที่มีพื้นฐานมาจากทฤษฎีระหว่างบุคคล (Interpersonal Health Behavior Theories) โดยคณะผู้วิจัยพัฒนากรอบแนวคิดจากทฤษฎีปัญญาสังคม (Social Cognitive Theory: SCT) ซึ่งมองว่าพฤติกรรมบุคคลเกิดขึ้นและเปลี่ยนแปลงโดยอิทธิพลของปัจจัยภายในตัวบุคคลและปัจจัยทางสภาพแวดล้อมใน ลักษณะส่งผลต่อกันและกัน