หลักเกณฑ์การจำแนกอาหาร เพื่อการพัฒนามาตรการส่งเสริมโภชนาการในประเทศไทย

ปัญหาอุปสรรคที่สำคัญที่ทำให้การดำเนินงานด้านส่งเสริมภาวะโภชนาการไม่ก้าวหน้าเท่าที่ควร ได้แก่ การที่ไม่สามารถบ่งชี้ได้ว่าอาหารต้องมีปริมาณสารอาหารในระดับใดจึงถือว่ามีคุณค่าทางโภชนาการที่ไม่เหมาะสม และก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค จึงได้มีการพัฒนาหลักเกณฑก์ารจำแนกอาหารขึ้นมาในประเทศไทย ซึ่งใช้ระบุคุณสมบัติของอาหารด้านความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เพื่อใช้ในมาตรการจัดการปัญหาสุขภาพดังกล่าว การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบความสามารถในการจำแนกอาหารและประเมินความเชื่อถือได้ ของหลักเกณฑ์การจำแนกอาหารที่ได้พัฒนาขึ้น โดยทดสอบในอาหารมื้อหลัก 22 ชนิด ขนมขบเคี้ยว 12 ชนิด ทำการทดสอบ 2 วิธี วิธีแรกนำผลการจำแนกอาหารที่ได้ไปเปรียบเทียบกับการจำแนกอาหารของผู้เชี่ยวชาญจำนวน 35 คน วิธีที่สองนำ ไปเปรียบเทียบกับผลกาจำแนกอาหารที่ได้จากหลักเกณฑ์การจำแนกอาหารระบบอื่นที่มีวัตถุประสงค์เดียวกันและผ่านการทดสอบความน่าเชื่อถือแล้ว แสดงผลเป็นร้อยละของการจำแนกที่ตรงกันต่อการจำแนกทั้งหมด ค่าสถิติความสอดคล้องและความสัมพันธ์ วิธีแรกมีการจำแนกอาหารมื้อหลัก ขนมขบเคี้ยว ได้ตรงกันร้อยละ 63.0 และร้อยละ 72.9 ตามลำดับ มีความสอดคล้องพอใช้ มีความสัมพันธ์กันสูงมาก และมีทิศทางเดียวกัน วิธีที่สอง สามารถจำแนกอาหารมื้อหลักได้ตรงกัน 15 ชนิด สามารถจำแนกขนมขบเคี้ยวได้ตรงกัน 10 ชนิด มีความสอดคล้องพอใช้ มีความสัมพันธ์กันปานกลางและมีทิศทางเดียวกัน จากผลการศึกษาสรุปได้ว่า หลักเกณฑ์การจำแนกอาหารที่พัฒนาขึ้นสามารถจำแนกอาหารได้ตรงกับวัตถุประสงค์และมีความเชื่อถือได้ จึงควรมีการพิจารณานานำไปใช้เป็นเกณฑ์อ้างอิงในการดำเนินมาตรการส่งเสริมภาวะโภชนาการเพื่อควบคุมป้องกัน การเกิดโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง